donderdag 11 december 2008

Suspense en anticlimax


Geert Wilders en Ehsan Jami zijn sterke regisseurs. Niet van hun filmpjes, maar van de berichtgeving eromheen, die veel spannender was. Ze hanteerden daarvoor dezelfde techniek: suggereren dat in de film weleens een Koran (‘de islamitische Mein Kampf’) verscheurd of verbrand kan gaan worden (Wilders), een tekenfilm aankondigen waarin de profeet een meisje van negen verkracht, schetsen ervoor laten zien met hakenkruizen, de première beramen op de verjaardag van Hitler (Jami), en dan, als iedereen met bonkend hart, ingehouden adem en samengeknepen billen zit te wachten, tevoorschijn komen met een onschuldig, secuur binnen de grenzen getemd filmpje vol meligheid (Jami) en montage (Wilders).


Een langgerekt suspense gevolgd door een abrupte anticlimax: dat is de formule voor de films die Wilders en Jami eigenlijk, als vaardige regisseurs van de media, hebben gemaakt. Dit is ofwel een publicitaire tactiek, ofwel een aanwijzing dat de regering meer invloed als censor heeft dan de heren willen toegeven.

Beiden is waarschijnlijk het geval, maar laten we er even van uitgaan dat publicitaire redenen overheersten. Welk oogmerk had dat pr-circus dan? Discussie losmaken, zeggen de filmmakers. We kunnen constateren dat dat mislukt is. Van Wilders’ discussiebijeenkomsten met moslims is niks terecht gekomen, en alle moslimorganisaties reageren unaniem schouderophalend op Jami (‘ieder weldenkend mens is het met de inhoud eens’).

De enige die een negatief inhoudelijk oordeel over de film van Ehsan Jami uitsprak, was - ironisch genoeg - Geert Wilders, die de film een ‘utopisch karakter’ verweet. “Het zelfreinigend en veranderend vermogen van de islam en de barbaar Mohammed is pure fictie.”

De cynische islamverlichter versus de idealistische. In hun kielzog zullen denkers als de rechtsfilosoof Afshin Ellian, de arabist Hans Jansen en de diva van het islamdebat Ayaan de kranten- en weblogkolommen vullen en aanschuiven aan de tv-borreltafels. Louter niet- of ex-moslims, in een voorspelbare discussie die weer eens óver moslims gaat, niet mét moslims, wat toch de opzet was.

Zo krijgen ook de in-de-media-geregisseerde films een onbevredigende afloop, en zijn de makers ervan bij nader inzien toch niet zulke sterke regisseurs.

Geen opmerkingen: