column nrc.next vandaag
Opnieuw een speler in de vrije markt die van de overheid een looprekje krijgt: de huizenbezitter.
Kun je in Den Haag je hypotheek niet meer betalen, dan krijg je een overheidskapitaalinjectie: de gemeente betaalt de executiewaarde aan de bank, die de rest bijpast, en je kunt in je huis blijven wonen, met een overheidslening en schuldhulpverlening.
Het vangnet is mede bedoeld om huisjesmelkers een hak te zetten die de probleempanden tegen bodemprijzen wegkapen.
Zo’n verregaande ingreep in de vrije markt (die blijkbaar flink verziekt is) lijkt een leuke vondst, totdat je even stilstaat bij de praktische kant.
Wie betaalt dat mooie looprekje? Degenen die de staatskassen spekken met OZB, verontreinigingsheffing, eigenwoningforfait, waterschapsbelasting, overdrachtsbelasting en al die andere verrassingen die omhoog zullen schieten.
De huizenbezitter die zijn zaakjes wel op orde heeft, moet dus betalen voor Sjakie Flodder die dacht dat hij ook wel een huis kon kopen.
En wacht eens: we hebben toch de Nationale Hypotheek Garantie? Vier op de vijf aangekochte woningen van onder de 350.000 euro vallen onder dat waarborgfonds, waarmee de bank niets hoeft bij te passen boven de executiewaarde. Onze Sjakie heeft dus ófwel een huis boven de 350k gekocht, ófwel hij voldeed bij de hypotheekaanvraag al niet aan de NHG-normen.
Zowel de bank als Sjakie namen een onverantwoord risico. En wie schiet de gemeente te hulp? De bank en Sjakie. Een ander motief voor het Haagse plan is dat hiermee geen extra sociale huurwoningen nodig zijn. Nee, want Sjakies eigen woning wordt feitelijk gemeente-eigendom, dat Sjakie met zijn uitkering huurt van de staat. De stad verandert op die manier haar degelijke kooppanden tot sociale woningbouw.
Verloedering troef.
Want reken maar dat Sjakie zijn te dure pand slecht zal onderhouden, en dat de waarde van de omliggende huizen zal dalen. Als alle Sjakies in de huizen zouden blijven die ze kunnen betalen, zou het leven van verantwoorde huizenbezitters een stuk plezieriger zijn.
Misschien zouden dan zelfs twee volmaakt absurde belastingen – het eigenwoningforfait en de overdrachtsbelasting – eindelijk kunnen verdwijnen.
