donderdag 2 juli 2009

Jan Salie-geest


Je eerste computer, kun jij je die nog herinneren? Als je dezelfde leeftijd hebt als ik, was dat een Commodore 64 of een MSX. Programma’s moest je via een cassettebandje inladen. Na een kwartier van pieptoontjes kon je Packman spelen.


Nu, vijfentwintig jaar later, heb je een TomTom in je auto, een iPhone op zak en woedeaanvallen als het internet er een dagje uit ligt.


Het klinkt vreemd, maar daar moest ik gisteren aan denken, toen we vierden dat Nederland 146 jaar geleden de slavernij afschafte. Zo’n beetje als allerlaatste in Europa, maar toch.


Het doel van de westerse mens is altijd geweest om de handen vrij te maken en te kunnen luieren. Eerst gebruikten we daar dieren voor, vervolgens slaven, en ten slotte fossiele brandstoffen.


Dat arbeidloos luieren ons ideaal is, blijkt alleen al uit de grote rolmodellen van onze wereld: mensen die onvoorstelbare fortuinen bezitten die in geen enkele verhouding staan tot de geleverde ‘arbeid’ (Paris Hilton, Michael Jackson, Britney Spears). Zo’n leven willen we allemaal, en de afgelopen 146 jaar is dat, dankzij de techniek, voor iedereen steeds dichterbij gekomen. We hebben slaven die ons de weg soufleren in de auto, slaven die non-stop muziek voor ons maken, slaven die onze vaat doen, enzovoorts.


Levende energiebronnen hadden altijd beperkingen: ze werden moe, gingen dood of kwamen in opstand. Onze huidige energiebronnen doen dat allemaal niet. Sterker nog: sinds gisteren zijn ze zelfs 30 procent goedkoper.


Dat we die bronnen niet horen morren, betekent echter niet dat ze onuitputtelijk zijn.


In Zweden en Finland is meer dan 20 procent van de energie al duurzaam. In Nederland is dat 2,7 procent. Dat Nederland zo laat was met het afschaffen van de slavernij, komt waarschijnlijk omdat we ook pas zo laat aanhaakten bij de industriële revolutie, waardoor we slaven voor machines konden inruilen. Nederland liep achter, en uit die periode danken we onze fameuze ‘Jan Salie-geest’.


Misschien vieren we in een volgende eeuw de dag dat Nederland de fossiele brandstof afschafte.


Als allerlaatste in Europa.


Geen opmerkingen: