woensdag 22 april 2009

Gezocht: Europopulist


Dat Geert Wilders met zijn partij naar Brussel wil, is op zich mooi. Welbeschouwd is een populist daar broodnodig. Onder druk van de globalisering dreigt er namelijk een tweedeling te ontstaan tussen Gewone Man en elite.
Europa heeft voor de Gewone Man, die zichzelf beziet binnen de kleine context (gezin, baantje, café, voetbalclub), het karakter van een onbekende gijzelende grootmacht. De hbo- of universitair geschoolde daarentegen raakt steeds meer gewend zichzelf in de grote context te bezien: hij werkt in bedrijven die internationaal opereren, zat tijdens de studietijd in het buitenland, en heeft er vrienden of kennissen. Voor hem is Europa een verrijking.
Bij de Gewone Man roept dit de overtuiging op dat Europa een hobby is van dat upper middleclass-wereldje. Dat vaart er kennelijk wel bij, en, zo redeneert hij, dat zal dan wel ten koste gaan van de Gewone Man.
Er is een populist nodig om de Gewone Man te betrekken bij de grote context. Iemand die hem uitlegt dat als wij geen EU-lid waren, onze economie nu IJslands was, onze gulden waardelozer dan de pond. Dat zijn bakje Douwe Egbertskoffie al lang gezet wordt door de Amerikaanse Sara Lee Corporation.
Die populist is vooral nodig omdat zittende politici zo provinciaals zijn, en bijvoorbeeld voorspiegelen dat ons ‘stimuleringspakket’ werkelijk invloed heeft, terwijl het niet meer kan zijn dan een windscherm in de mondiale storm.
Die populist kan uitleggen dat Europa economisch succesvol is maar democratisch nog onvolwassen. Juist om de elite-achterkamertjes en onderonsjes van de EU te openen, heeft Brussel een echte, betrokken volksvertegenwoordiging nodig.
Die populist moet Europa niet van binnenuit willen opblazen als een zelfmoordterrorist, maar juist aan de mensen teruggeven: er transparantie en democratische controle afdwingen.
Die populist heeft bestaan. Pim Fortuyn schreef in Zielloos Europa (1997): ‘Ik houd van Europa, ik houd van zijn veelheid aan volkeren, culturen, landschappen, weersomstandigheden, talen en mensen. Ik haat soms de euro-elite in zijn verwaten achteloosheid. Kortom, ik wil een Europa van de mensen, van de menselijke maat. Een Europa van u en van mij!’

Geen opmerkingen: