Surrealistisch blussen

Stel: je huis staat in brand, en je kunt nog maar één ding redden. Wat neem je mee? Op dat interviewvraagje riep de surrealistische kunstenaar Jean Cocteau eens uit: “Het vuur!”
Daar moest ik aan denken bij het zien van de nieuwjaarsadvertentie in Trouw van Doekle Terpstra. Terwijl een dag eerder het nieuwe jaar feestelijk was ingeluid met brandende auto’s, vechtpartijen, vernielde politie- en ambulancewagens en zware inzet van ME’ers, preekt Terpstra het oude pappen-en-nat-houden-evangelie. In 2008 gewoon wat aardiger voor elkaar zijn, dan komt alles weer goed.
Haal gewoon het vuur weg. Vanuit surrealistisch-artistiek oogpunt is die opvatting beslist charmant. Realistisch-politiek gezien is zij tamelijk belabberd. Dat begint zelfs pappen-en-nat-houd-aartsvader Job Cohen in te zien. Ruiterlijk erkent hij in zijn nieuwjaarstoespraak dat de aanpak van probleemjongeren faalt. Zelfs Job Cohen neigt nu – zij het schoorvoetend – naar de “harde én zachte aanpak”.
Hard en zacht. Dus zeg maar: Terpstra-Vogelaar met een scheut Wilders-Verdonk. Maar de optelsom van hard en zacht is al gauw halfzacht. ME’ers bij de voordeur opstellen, terwijl therapeuten door de achterdeur binnenkomen met kopjes kruidenthee.
Praktisch-pedagogisch gezien is dat tamelijk funest. Het kind krijgt conflicterende signalen binnen van een autoritaire, bestraffende vader en een toegeeflijke, troostende moeder. Exact de opvoeding die Adolf Hitler kreeg.
Het is de vraag hoe lang Cohen de roep om harder optreden nog kan afdoen als “geschreeuw vanaf de bühne”. Als zelfs ambulancepersoneel het werk onmogelijk wordt gemaakt door dronken tuig, en zelfs politiewagens vernield worden, dan is het vertrouwen in de veiligheidshandhaving ernstig ondermijnd.
Dit breedgedragen wantrouwen sussen met ‘gewoon wat aardiger voor elkaar zijn’ en “geschreeuw vanaf de bühne” zal op den duur niet alleen surrealistisch blijken, maar ook actief schadelijk. Daarom is het wijs van de VVD om nu te pleiten voor snelrecht tegen relschoppers die hulpverleners hinderen: zet ze tien dagen vast en breng ze dan voor de rechter. Pijnlijk voelbare signalen afgeven. Met surrealisme is nog nooit een brand geblust.