Column nrc.next vorige week
Het zijn lijkenstapels die we ons onmogelijk voor kunnen stellen: 1,2 miljoen Irakese doden, 4 duizend Amerikaanse doden.
Wat betekent onze steun aan de Irakoorlog? Dat we hier medeplichtig aan zijn? Of is zo’n steunbetuiging een puur symbolische, onschuldige daad?
Het zijn lijkenstapels die we ons onmogelijk voor kunnen stellen: 1,2 miljoen Irakese doden, 4 duizend Amerikaanse doden.
Wat betekent onze steun aan de Irakoorlog? Dat we hier medeplichtig aan zijn? Of is zo’n steunbetuiging een puur symbolische, onschuldige daad?
Zulke vragen had ik graag door de regering beantwoord gezien. Ook voor mijn eigen zielenheil, want of ik het wil of niet: die steun is ook namens mij gegeven.
J.M. Coetzee schrijft over de Irakoorlog in Dagboek van een slecht jaar (2007): ‘Gewetensvolle Amerikanen maar ook individuele westerlingen [moeten] manieren bedenken om hun eer te redden (…) niet met vuile handen voor de rechtbank van de geschiedenis te hoeven verschijnen.’
De poging van het kabinet om de eigen eer te redden bleek louter talig van aard te zijn. Wekenlang is er onderhandeld, om uiteindelijk met een tekst te komen die door de PvdA als ‘ruiterlijke erkenning van fouten’ kan worden gelezen en door het CDA als bevestiging dat ze niets fout hebben gedaan.
Voor zo’n tekst moet je uitwijken naar neutrale woorden: ‘Het kabinet accepteert de beschrijving van de feitelijke gang van zaken’. Accepteren is iets anders dan ermee instemmen of het erkennen. Je kunt makkelijk iets accepteren zonder het ermee eens te zijn.
Of: het kabinet meent ‘dat het beter was geweest wanneer de communicatie met de Kamer meer inzicht had geboden’
Beter. Wil dat zeggen: het was al goed, het kon alleen iets beter? Het is dezelfde acrobatische figuur als het ‘adequater volkenrechtelijk mandaat’ dat nodig was. Was het dan al adequaat? Er bestaat toch ook geen ‘voldoendeër’?
De fundamentele tegenstellingen in het kabinet dwingen steeds weer tot dit soort verbale koorddanserij. We investeren in JSF-testtoestellen maar kopen ze niet.
Er zal een moment komen dat de elasticiteit van de taal niet meer toereikend is om de afstanden te overbruggen. Is het niet met het besluit over Afghanistan, dan zal het bij de bezuinigingen zijn.
Zulke constructies dienen geen ander doel dan de scheur in de coalitie dicht te plamuren. Het eigen imago is dus belangrijker dan de zorg en de verantwoordelijkheid voor de buitenwereld, voor onze eer en voor onze vuile handen. Dat maakt een onaangenaam arrogante indruk.
Nee, dat moet allemaal veel adequater.
1 opmerking:
Helemaal mee eens, de reactie van Balkenende direct na het rapport Davids had niet arroganter kunnen zijn. Hier stond zo duidelijk iemand zichzelf vrij te pleiten, dat het genant werd. Balkenende deed me denken aan het slimste jongetje van de klas, dat het niet kan hebben ook een keer een foutje te hebben gemaakt, en zich nu in allerlei bochten wringt om onder een standje van de meester uit te komen.
Het gebrek aan enige bevlogenheid voor een doel dat groter is dan hijzelf, enige nederigheid ten opzichte van het volk dat hij eigenlijk dient te dienen, enige zelfrelativering of enige innerlijke waarden anders dan zijn eigen persoon, zijn stuitend.
Een reactie posten