De selectierector

Dat zal een fijn gevoel zijn geweest voor nieuwe eerstejaars studenten in Leiden: maandag kregen ze ’s ochtends een warm onthaal door rector Paul van der Heijden, en ’s avonds vertelde diezelfde man in het NOS Journaal dat hij een deel van al die feuten, nullen en novieten liever niet aan zijn universiteit had gezien.

De Leidse rector magnificus verklaarde zich namelijk voorstander van ‘selectie aan de poort’: alleen studenten met hoge eindexamencijfers zouden naar Leiden moeten kunnen komen. Waarom dat nu niet gebeurt? “Wetgeving staat in Nederland in de weg.”

Dat is een pertinente leugen. Het is juist de overheid geweest die Leiden toestond verkennende experimenten uit te voeren naar selectie aan de poort. In 2006 bevestigden de resultaten hiervan wat veel wetenschappers als jarenlang riepen: het eindexamenresultaat is geen goede voorspeller van studieresultaten.

Studenten die hun vwo met zesjes halen, blijken zich in een universitaire omgeving te kunnen ontpoppen tot uitstekende studenten. En andersom: wie hoog scoort op het eindexamen, kan in het studentenleven ineens de weg kwijtraken.

De Leidse hypothese is dus door empirisch onderzoek gefalsificeerd. Een rector die zulke wetenschappelijke uitkomsten openlijk in de wind slaat en wegmoffelt, geeft bepaald niet het beste voorbeeld voor wetenschappers in de dop. Domweg “de wetgeving” afkammen, getuigt ook niet van de meest verlichte kant van het menselijk denken.

Maar Van der Heijden was niet te stuiten: “Als je naar het conservatorium wilt, word je geselecteerd, net als bij de kunstacademie, de sport… Je wordt overal geselecteerd, behalve aan de universiteit, dat is toch een beetje gek.”

Overal? De voorbeelden die hij noemt, zijn nu juist de enige uitzonderingen. En terecht: voor artistieke beroepsopleidingen zijn heel specifieke talenten vereist. Voor een universitaire opleiding volstaat een algemeen denkniveau, namelijk dat van het vwo-diploma.
Na een warm welkom een mes in de studentenrug steken, wetenschappelijk onderzoek verzwijgen, wetgevers onterecht beschuldigen, en uitzonderingen presenteren als algemene regel. Bij wie zoveel blunders in één tv-interviewtje weet te maken, rijst de vraag: op welke criteria is hij zelf eigenlijk bij zijn aanstelling geselecteerd?