Europa en de box

Zodra een kind begint te kruipen, ontdekt hij dat zijn wereld groter is dan de box. Maar ondanks die Columbiaanse ontdekkingsreizen over het parket, vindt hij het heerlijk om soms terug te keren in die kleine wereld, omringd door spijlen en bogen vol speeltjes.

Ik zie het dagelijks gebeuren, en realiseer me: die box is Nederland, mijn huiskamer Europa. Bij het idee dat ‘Brussel’ inspraak zou moeten krijgen in nationale begrotingen, riepen bijna alle partijen: inmenging in onze democratie!

Dat zou waar zijn, als Europa een monster was dat ons wil opeten. Maar uiteraard zijn wij zelf Europa, met een gedeelde geschiedenis van Middeleeuwen, Erasmus, Renaissance, Shakespeare, Barok, Voltaire, Verlichting, Van Gogh, Nietzsche en de Beatles.

Als we dat iets eerder beseften, zaten nu die PVV-malloten niet namens ons in Brussel. Dan hadden we daar sterkere invloed gehad, in de aanloop naar de periode dat Europa een echte democratische federale regering krijgt, en ons Binnenhof verschrompelt tot regionaal kantoor.

Zelf kan ik niet wachten, maar de meeste Nederlanders maakt het doodsbenauwd.

Onbegrijpelijk, want juist doordat die democratische regering er niet is, krijgen we nu van alles uit ‘Brussel’ door onze strot geduwd.

Als we iets minder ruimtevrees hadden, dan bestond die regering al tien jaar, en had Europa ingegrepen in het begroten-op-z’n-Grieks, zodat we nu die miljarden siëstasteun nog op zak hadden.

Als we inzien dat die leuke speeltjesbox die Nederland heet onderdeel is van een veel ruimere en fascinerende huiskamer, dan hoeven we niet steeds weer jongens als Ewoud Irrgang (SP) in het journaal te zien klagen over inmenging van Europa in onze democratie.

Mijn zoon van acht maanden klaagt toch ook niet over inmenging van de huiskamer in zijn vertrouwde boxrealiteit? Nou ja, heel soms nog, en dan mag hij best even terug die box in.

Maar als hij net zo oud is als Ewout Irrgang (en ik - we lagen allebei in 1976 in onze boxen) mag ik toch hopen dat zijn wereld wél groter is geworden dan z’n eigen huiskamer.

Binnenpretje

Kiezers trekken met vreemdgaan - het kan. Nicolas Sarkozy en Silvio Berlusconi stegen alleen maar in de publieke opinie toen de media op hun huwelijksproblemen en buitenechtelijke affaires doken. Zelfs Bill Clinton wist zijn imago te reinigen met een verbluffend vakkundig mediaoptreden.

Zou Jack de Vries nu ook zoiets aan het uitdokteren zijn, nu z’n vrouw hem eruit gegooid heeft om die relatie met z’n adjudante? Zit de spindokter annex demissionair staatssecretaris nu in z’n Haagse kazerneschuurtje te repeteren op een gloedvolle tv-bekentenis bij EénVandaag?

Als ik zijn spindokter was, zou ik roepen: doe het niet, Jack!

Sarkozy en Berlusconi, ja, die profiteerden van de herkenning bij het Franse en Italiaanse volk. Ach, natuurlijk, in de liefde gebeuren zulke dingen… dat maakt ze juist menselijk. Zelfs de Amerikanen konden Clinton zijn avontuurtje vergeven. Opnieuw: door identificatie met het al te menselijke.

De enige groep aan wie je zoiets niet kunt verkopen, zijn de stugge Nederlanders. Vooral de CDA-stemmers kunnen zich voor geen nanometer identificeren met het buiten-de-deur-gecopuleer van De Vries. Gij zult niet begeren uw naasten adjudante.

Kiezers laten zich niet zozeer leiden door partijprogramma’s (daarvan moet je immers maar afwachten wat er na coalitievorming van overblijft), maar door iets ongrijpbaarders: verwantschap met iemands morele opvattingen, met ‘hoe hij in het leven staat’.

Hoewel Wouter Bos en Job Cohen identieke standpunten hebben, is alleen Cohen een stemmenmagneet. Verklaring: Bos somt altijd verbeten details en standpunten op, terwijl Cohen zich niet bekommert om de precieze cijfertjes; hij draagt een morele ideologie uit en wekt daarom vertrouwen.

Een overspelig gezinshoofd kan in CDA-kringen op evenveel vertrouwen rekenen als een kakkerlak in een koekjesfabriek. Bovendien is die blije EO-jongerenlach met geen strijkijzer van Jack de Vries’ gezicht te persen. Zelfs als hij een krans legt of een in driekleur gewikkelde kist verwelkomt, blijft die smile op z’n tronie zichtbaar. Onder de loep die tv heet, zal dat permanente binnenpretje onhandig ogen bij zijn biecht.

Alsof hij nog stilletjes nageniet van de nachten die hij betreurt.