Botheidcursus

Lang geleden werkte ik in een AKO-stationskiosk. In de zomermaanden kreeg ik vooral toeristen aan de toonbank die vroegen hoe ze bij de Keukenhof konden komen. Op een ochtend werd het een collegaatje teveel. Met nijdige stiftletters schreef ze ‘No tourist information’.
Vanaf toen kregen we vooral toeristen die bankbiljetten wilden wisselen. Ik herinner me een Duitser die op mijn weigering ontplofte: ‘Verdammt noch mal! Ich brauche das Geld!’ Ik greep naar de viltstift en vulde vinnig aan: ‘No change’.

Op televisie zag ik deze week een beduusde Aziatische meneer, die aan een buschauffeur de weg naar de Zaanse Schans had gevraagd en als antwoord kreeg: ‘I am not a touringcar.’
Diverse onderzoeken bevestigen het deze zomer opnieuw: Nederlanders zijn onbeleefd tegen toeristen. Dienstverleners in Den Haag en Amsterdam krijgen nu een cursus beleefdheid.

Vorige week logeerde ik dagelijks in een andere cottage of farm in Cornwall en Devon. Steevast was er een ontvangst met een pot thee en scones of ander huisgemaakt baksel. De maaltijd werd geserveerd in de mooiste eetkamer, terwijl het gezin zich terugtrok in de keuken.

De fameuze Britse beleefdheid? Misschien, maar in bed and breakfasts van kleinere Nederlandse steden kon ik altijd op evenveel wellevendheid rekenen, terwijl in het toeristenplaatsje Clovelly – dat wel iets weg heeft van de Zaanse Schans – de irritatie toesloeg. Lamlendige tieners bedienden in een visitors centre vol souvenirshops, gezinnen met jengelende kinderen, teenslippers en afritsbroeken.

Wie beleefdheid wil, moet buiten de zones blijven van busladingen imbecielen die plichtmatig de procedures doorlopen. Wie naar de Keukenhof gaat, verdient het om afgebekt te worden.
Burgemeester Job Cohen rekende onlangs voor dat Amsterdam jaarlijks 200 miljoen euro misloopt doordat toeristen die zich slecht behandeld voelden niet terugkeren. Juist: de beleefdheidcursus heeft dus een puur economisch doel.

In dat geval: laat ze maar wegblijven! Opdat we nooit meer van die mallotige optochten van city bikers hoeven te zien, weer rustig langs de schilderijen in het Van Gogh kunnen lopen en de dronken Britse horken de café’s niet langer verzieken.

Ik pleit voor een botheidcursus.

De laatste lader

Mobieltjes verkopen is oorlog, en zoals in elke oorlog is het de waarheid die als eerste sneuvelt. Het voorlopige dieptepunt is de stunt rond de iPhone, die sinds 11 juli in Nederland te koop is. Daags na de lancering kopten alle kranten jubelkreten als ‘nu al uitverkocht’ en ‘niet aan te slepen’. Wat blijkt? Per filiaal waren er bewust maar tien tot twintig iPhonetjes op voorraad ingeslagen om zulke koppen te kunnen genereren.

Laatst was mijn telefoonoplader stuk. In de stad ging ik op zoek naar zo’n louche belwinkel, vol veelkleurige medemensen, telefonerend naar verre bestemmingen waarvan de minuuttarieven op de ramen hangen.

Vooralsnog trof ik alleen de shops van de heersende telecommerken: steriele toko’s met een minimale collectie mobieltjes in vitrines, als ging het hier om kunstobjecten. In alle vier de winkels die ik aandeed (T-Mobile, Hi, Vodafoon en The Phonehouse) ging het steevast als volgt: schampere blik op mijn toestel, gevolgd door de mededeling dat ‘die dingen’ niet meer gemaakt worden. Mijn Siemens is antiek. Dan de vraag: ‘Belt u prepaid?’ wat de opmaat was tot een poging mij een nieuw abonnement plus gratis toestel aan te smeren.

Moderne commercie: handel in objecten die bewust met zeer beperkte levensduur zijn gefabriceerd en met onderling incompatibele systemen en accessoires. Om de paar jaar dwingt een Copernicaanse wending alle consumenten tot een nieuw paradigma waardoor ze al hun media-apparatuur bij het grofvuil kunnen zetten, samen met hun plotseling waardeloze collecties (LP’s, videobanden, diskettes).

Ik had mij al neergelegd bij het onvermijdelijke: dat ik mijn telefoon moest offeren in de loopgraven van de commercie. Totdat de eigenaar van een kleine winkel naar het magazijn achter de toonbank verdween.

“Je hebt geluk,” zei hij bij terugkomst. “Dit is waarschijnlijk het laatste exemplaar ter wereld.”
Ik rekende af en fietste content naar huis. Deze aanschaf zal ik koesteren. Elke keer als ik mijn telefoon erop aansluit, zal het voelen als een daad van verzet, alsof ik een bloem leg op het graf waaronder de integriteit begraven ligt.

Blunderherkansing

Als iedereen op vakantie is, willen bestuurders nog wel eens omstreden plannen introduceren, in de hoop dat ze geruisloos worden ingevoerd.

Zo is minister Hirsch Ballin (CDA) van Justitie bij het opruimen van zijn bureau kennelijk een oud smeekbriefje van Henk Korvinus (hoofdofficier van justitie in Rotterdam) tegengekomen. Korvinus riep in juni 2007 al dat het Openbaar Ministerie een tweede kans moet krijgen, en vrijgesproken verdachten opnieuw moet kunnen vervolgen. Korvinus klinkt als een student die keer op keer faalt en daarom extra hertentamenkansen wil krijgen.

Bizar genoeg honoreert Hirsch Ballin zijn verzoek. Gisteren kwam hij met een wetsvoorstel om vrijgesproken verdachten alsnog te kunnen vervolgen. De minister verkoopt het als opstekertje voor de burger. Het wetsvoorstel zou onterechte veroordelingen, als in de Schiedammer parkmoord, ongedaan kunnen maken. Volstrekte lariekoek: veroordeelden konden hun zaak allang laten heropenen.

In werkelijkheid trekt Hirsch Ballin één van de grondprincipes onder onze rechtsstaat vandaan. Ne bis in idem - niemand mag twee keer voor hetzelfde vergrijp vervolgd worden - beschermt burgers tegen de overheid en is even heilig als de trias politica.

Uiteraard zijn er veiligheidsprocedures ingebouwd. Zo kan een zaak alleen heropend worden als er nieuw bewijs is dat ‘het ernstige vermoeden doet rijzen’ dat de rechter tot een veroordeling zou zijn gekomen als dit bewijs bekend was geweest. Het gevolg zal zijn dat het OM de rechterlijke molens sterker belast, bewijs na bewijs aandraagt in de hoop het vermoeden ernstig genoeg te maken. Dat gaat wat kosten.

In de praktijk zal het veelal gaan om DNA-bewijs. Het Nederlands Forensisch Instituut benadrukte echter onlangs nog in een rapport dat er ‘zelfs op grond van gelijke volledige DNA-profielen geen absolute uitspraak mogelijk [is] over de herkomst van het biologische spoor.’ DNA-bewijs geldt alleen in combinatie met ander bewijs.

Het OM blundert keer op keer in grote zaken. Tegen een structureel falende student zou je zeggen: gewoon beter je huiswerk doen, sukkel. Zo niet Hirsch Ballin. Hij geeft het OM juist nog méér blunderkansen, en gooit er zelfs een grondprincipe voor overboord.

Drogredenen op vrijdag

Waar de komkommertijd onze premier in elk geval van verlost, is het wekelijkse ‘Gesprek met de minister-president’. Je ziet dat het steeds weer tien helse minuten voor hem zijn, de confrontatie met de glunderende pretoogjes van Ferry Mingelen of een collega, die hem vertelt wat een potje hij er weer van heeft gemaakt.

Het is een wekelijks kruisverhoor, vol strategisch geplaatste boobytraps. Omdat Balkenende geleerd heeft dat je op televisie nóóit ergernis of woede mag tonen, tonen onze beeldschermen elke week zijn minzaam verkrampte lachje onder hoog opgetrokken wenkbrauwen.

Het enige wat deze wekelijkse sessie onthullen, zijn de trucjes die Balkenende van zijn mediatrainers heeft geleerd. Bijvoorbeeld: noem je beul bij naam. “U weet net zo goed als ik, meneer Mingelen …” Die standaardopening is een variant op de drogreden argumentum ad populum, waar Wilders in grossiert (“Miljoenen Nederlanders vinden dat…”)Ook de interviewer bezondigt zich graag aan drogredenen, zoals de meervoudige vraag: “Hoeveel zetels gaat u verliezen?”

De laatste aflevering was een mooie uitsmijter. Zestig procent van de bevolking wil dat het kabinet ten val komt. Balkenende wijt dit aan de beeldvorming in de media: “Ik heb de indruk dat de volumeknop de laatste tijd wel erg omhoog wordt gezet.”

“Don’t shoot the messenger!” zal zijn mediastrateeg wanhopig hebben uitgeroepen bij deze klassieke ad hominem-drogreden: niet op de argumenten reageren, maar op de spreker.

Ach, zo´n houding is best begrijpelijk voor iemand die net door Marianne Thieme (PvdD) met Mugabe is vergeleken omdat hij geen nieuw referendum over Europa wilde. Ja Marianne, maar Hitler was ook vegetariër, zou hij met dezelfde drogreden kunnen antwoorden.

Het politieke debat hangt van drogredenen aan elkaar. Jammer dat minister-president en parlementaire journalistiek daar in meegaan. Al levert het wel grappige dialoogjes op. Zoals in het laatste gesprek, over de vliegtax.

Balkenende verdedigt: “Ook andere landen heffen milieubelastingen” (overhaaste generalisatie). “Maar Nederlanders gaan juist massaal naar buitenlandse vliegvelden!” Waarop een prachtige opeenstapeling van onlogische gevolgtrekkingen volgt: “Ja, ach… We zien dat het in elk geval nog erg vol is op onze vliegvelden.”

Ernst & Maxime

De vakantie staat voor de deur en dat betekent dat u zich, zoals iedereen, als een ontsnapte gevangene gaat gedragen: agenda leeg vegen, out-of-office-reply aan, en wegwezen. Maar wat als uitheemse autoriteiten u straks dwarsbomen? Komt uw overheid dan voor u op?
Vijf jaar geleden pakte de Thaise politie een Nederlander op, die anderhalve gram coke op zak had: 22 jaar cel. Hier zou hij er nog geen taakstraf voor krijgen. De cokegebruiker mag nu zijn resterende straf in Nederland uitzitten. Toch schrijft minister van Justitie Hirsch Ballin (CDA) dinsdag aan de Kamer dat de man hier nog tot minstens 2013 moet zitten. Anders ontstaat er ´irritatie´ over ´gebrek aan respect´ voor Thaise rechters.
Jordanië begint een rechtszaak tegen Kamerlid Geert Wilders. Minister Verhagen (CDA) van Buitenlandse Zaken weigert protest hier tegen aan te tekenen. Hij wil “niet treden in de Jordaanse rechtsgang”.
Misschien moet de Nederlandse overheid maar eens een tikkeltje minder hijgerig respect betonen aan buitenlandse rechtbanken. Ik weet zeker dat de Franse president Sarkozy deze zaken totaal anders zou aanpakken.
Sarkozy roept zélf de FARC op om Ingrid Betancourt vrij te laten. Sarkozy vliegt zélf naar Libië om Bulgaarse verpleegsters vrij te krijgen. Sarkozy vliegt zélf naar Tsjaad om Franse journalisten en Spaanse vliegtuigbemanning uit de klauwen van de lokale rechters te halen.
Natuurlijk, dit zijn andere zaken, maar het gaat om de mentaliteit die uit Sarko´s optreden spreekt: opkomen voor landgenoten in nood, eigenhandig. Sarko verschuilt zich niet achter schimmige regels en verdragen; hij toont spierballen, compassie en eergevoel.
Ons christendemocratenduo Ernst & Maxime toont geen enkel eergevoel, laat eigen burgers en zelfs Kamerleden keihard vallen in hun angstige drang de internationale betrekkingen maar niet te verstoren. Ach, de Thailanders en Jordanesen zouden zich eens op hun teentjes getrapt kunnen voelen! Als het buitenland ons klappen geeft, keren Ernst & Maxime hun andere wangetjes toe.
Op zoveel lafhartigheid is maar één antwoord mogelijk: een Kamerbrede motie van wantrouwen. En na hun aftreden een verplichte leerstraf bij Sarkozy. In de kerkers van het Elysée.