Uit: Van Dale (2009)

Tegenfilm (de (m.); -s –pje) 1 Reeks van bewegende beelden die zich presenteert als een polemische reactie op de anti-moslimfilm van Kamerlid Geert Wilders van maart 2008. Nog vóór de verschijning hiervan circuleerde op internet de eerste tegenfilm, gemaakt door Multiculturele Televisie Nederland. Hierna volgde de tegenfilm van GroenLinks-Kamerlid Tofik Dibi en de Bijbelfilm van de KRO. De MTN-Tegenfilm schoot zijn doel volledig voorbij, doordat hij zich louter op Geert Wilders richtte, en zelfs de hulp van psycholoog Bram Bakker inschakelde om uit te leggen dat Wilders’ wrok tegen moslims voort zou komen uit een banaal opgelopen blauwtje uit zijn jeugd. De film negeerde de problematiek in het land volledig, en versterkte alleen de evidente wrok van moslims jegens dit Kamerlid. Polarisatie groeide. Tofik Dibi’s tegenfilm kwam louter voort uit gefnuikte artistieke ambities. “Zo lang als ik me kan herinneren is regisseur worden mijn eerste doel geweest” schreef hij eind januari 2008 op zijn weblog. Was dan naar de Filmacademie gegaan, jongen. De KRO-Tegenfilm flopte eveneens, omdat deze Wilders probeerde aan te vallen door te laten zien dat ook de Bijbel gewelddadig is. Zulks was al genoegzaam bekend. Het christendom had dan ook al een half millennium religiekritiek achter de rug, waarna het religieus geweld stopte. Dat de Nederlandse regering géén noodscenario ontwikkelde voor de KRO-film onderstreepte dit niet onbelangrijke verschil.

2 (uitdr. spott.) Ophef maken om niets: een tegenfilm maken. De Wildersfilm was immers totaal niet schokkend of nieuw, totdat iedereen zich er over ging opwinden. Wie begin 2008 op YouTube zocht op de termen Koran + burn, vond talloze filmpjes waarin de Koran brandde. Daar hoorde je regeringsleden uit Iran of Egypte niet over, terwijl zij nog vóór het verschijnen van Wilders’ film openlijk opriepen tot sancties en geweld tegen Nederland, schijnheilig verpakt in bezorgdheid (‘Straks vliegen er nog ambassades in de brand...!’). Dat premier Balkende deze mensen geen figuurlijke oorvijg uitdeelde en niet opkwam voor onze waarden als expressievrijheid, noch voor onze veiligheid, rechtvaardigt zijn bijnaam ‘beroepslafaard’.

Crisisberaad in het bushokje

Een paar weken geleden zag ik Mark Rutte en Hans van Baalen in een bushokje staan naast het Binnenhof.

Ik dacht er weer aan toen ik Henk Kamp zondag bij Buitenhof zag. Hij presenteerde het ‘Draaiboek CDA’, een pamflet dat het CDA verwijt andere standpunten te hebben dan tijdens hún coalitie.

Natuurlijk, dacht ik bij die bushalte, Rutte heeft al een jaar geen auto meer met eigen chauffeur! Sinds de echtscheiding met het CDA is hij op het openbaar vervoer aangewezen. Zoiets knaagt, vooral als je met scheve ogen het nieuwe huwelijk aan moet zien van je ex, die júllie mooie spulletjes op straat zet.

Rutte en Van Baalen stapten lijn 24 in. Gelukkig hing er een verborgen camera.

“Hans, dat boerkaverbod, dat wilde Jan-Peter toch ook?”

“Túúrlijk Markie, hij is slim weet je. Met die dubbele nationaliteit ging het net zo.”

“Terugsturen criminele vreemdelingen. Ook niks meer van gehoord. Die Wouter heeft hem goed onder de plak.”

“Mark, ik deel die observatie, weet je, maar dan is mijn vraag aan jou: wat gaan we er tegen dóen? Geen slappen knieën nu! Held…haftigheid!!”

“Ga zitten Hans, we zijn in de bus. Ik bedenk wel wat. Zoiets als dat dierenmeisje laatst? Kiezersbedrog aantonen? En dan vooral inzetten op integratie. We moeten Rita vóór zijn. God, al die exen slopen me.”

“Maar dat is briljant! Het CDA draait. De vijand verslaan met zijn eigen wapens! En we rijten de oude wond op Wouters draaikont open! Ten strijde! We sturen Henk.”

Bonne mine à mauvais jeu, heren. Zeker, het CDA wilde een verbod op boerka en dubbel paspoort, maar ontdekte nog tijdens júllie huwelijk dat dit juridisch niet haalbaar was. Balkenende heeft domweg geleerd van de kater die Rita hem gaf.

‘Draaiboek CDA’ is geen aanval maar een wanhoopskreet van een gemarginaliseerde partij die schreeuwt om niet te verzuipen tussen nestverlaters Wilders en Verdonk.

Een wanhoopskreet van twee heren, die in lange regenjassen met gebogen hoofd staan te wachten bij de bushalte.

Midprice Editie ART. 285b

Thans verkrijgbaar bij de erkende boekhandel, voor € 12,50.

En wat doet Nederland?

Ooit rolden verboden Franse boeken van Nederlandse drukpersen, nu willen de Fransen een Nederlandse strijdster voor het vrije woord gaan beschermen. Een pijnlijke ironie van de geschiedenis, maar de overheid ligt er niet wakker van.

Sterker nog: zij lijkt er alles aan te willen doen om het Nederlandse imago van voorvechter van vrijheden de nek om te draaien. De rode lichten moeten doven op de Wallen, en een ander dieptepunt is het lesmateriaal dat de gemeente Amsterdam deze maand naar scholen stuurde, over de vrijheid van meningsuiting.

Citaat: ‘Als je slechte dingen over iemand vertelt, voelt die ander zich gekwetst. Die durft misschien niets meer te zeggen, omdat hij bang is om nog meer gekwetst te worden. Dan blijft er weinig over van de vrijheid van meningsuiting.’
Behalve twijfelachtig, is deze passage in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Op 24 februari 1997 oordeelde het Europese Hof immers dat vrijheid van expressie óók geldt voor ideeën of informatie ‘that offend, shock or disturb the State or any section of the community.’

Een glashelder arrest (in een zaak tussen twee journalisten van Humo en de Belgische staat), waarvan de strekking op alle Europese scholen verkondigd zou moeten worden. Dat uitgerekend Nederland nu exact het omgekeerde onderwijst op scholen, is ernstig.
Waarom rept de folder nergens over de veel reeëlere situatie dat iemand zwijgt vanwege doodsbedreigingen? Waarom staat er nergens: ‘Die durft misschien niets meer te zeggen, omdat hij bang is om vermoord te worden. Dan blijft er weinig over van de vrijheid van meningsuiting.’

En wie had het ook al weer, geheel in lijn met het Europese Hof, over ‘the right to offend’?
Onze overheid draagt actief bij aan de teloorgang van Nederlandse verworvenheden, waar andere Europese landen nu wél luidruchtig voor opkomen. Kranten in Denemarken drukken deze week demonstratief opnieuw de spotprenten af, Frankrijk omarmt Ayaan, en wat rolt er van de Nederlandse drukpersen? Lesmateriaal tegen de vrijheid van meningsuiting. Dat is kwetsend, schokkend en verontrustend.

[column in nrc.next van vandaag]